MEHMET REBİİ ÖZDEMİR

Tarih: 02.09.2025 11:03

Ders Zili Çaldı, Geleceğimiz Siyasetin Oyuncağı Oldu

Ama artık bu sadece ekonomik kaygı değil. Türkiye’de eğitim, yıllardır siyasi çıkarların, kadrolaşmanın ve liyakatsiz politikaların kurbanı. Ders zili çalıyor ama geleceğimiz hâlâ siyasetin oyuncağı.

Eğitimde Ticarileşme ve “Parasız” Yalanı

Veliler kırtasiye alışverişiyle eziliyor, servis ücretleriyle boğuluyor. Devlet okulları gizli bir şekilde paralı hale gelmiş.

• 2024 verilerine göre Türkiye’de bir çocuğun ilkokuldan lise sonuna kadar eğitim masrafı ortalama 350.000 TL civarında. Servis, kırtasiye ve ek ders kitapları dahil.
• Finlandiya’da aynı süreçte veli cebinden neredeyse 0 TL çıkıyor; devlet tüm masrafları karşılıyor.
• Almanya ve Kanada’da devlet okulları ücretsiz ve öğrenci başına düşen eğitim harcaması Türkiye’nin iki katı.

“Parasız eğitim” nutuklarıyla halkı avutmaya çalışan siyasi iktidar, gerçek masrafları görmezden geliyor. Veliler kredi çekiyor, çocuklarının eğitimini finanse etmek zorunda kalıyor.

Öğretmenlerimiz Güvencesiz, Torpil Devrede

Atanamayan 500 bini aşkın öğretmen var; buna rağmen mülakat ve sözleşmeli sistemle gençlerimiz güvencesiz bırakılıyor.

• KPSS’ye giren öğretmen adaylarının %70’i, liyakatle atanamıyor; torpil, siyasi kadrolaşma her şeyin önünde.
• Finlandiya ve Almanya’da öğretmenler devlet tarafından kadrolu olarak işe alınıyor, yıllık maaşları Türkiye’deki meslektaşlarının yaklaşık 2-3 katı.
• Türkiye’de öğretmenler ek iş yapmak zorunda bırakılıyor; garsonluk, kuryelik, tezgahtarlık… Bu, eğitim kalitesini doğrudan düşürüyor.

Çocuklarımızın Çantasında Yoksulluk ve Umutsuzluk

Kalabalık sınıflar hâlâ norm. 40-50 öğrenci bir sınıfta, bir öğretmen ise yetişmeye çalışıyor. Kitaplar eksik, içerik güncellenmemiş, yardımcı kaynaklar velilerin cebinden çıkıyor.

• OECD raporlarına göre Türkiye’de sınıf mevcutları ortalama 35-40, OECD ortalaması ise 23-25.
• Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı yüksek olduğu için dersler yüzeysel geçiliyor; bireysel takip neredeyse imkânsız.

Dünya Bizden İleride, Biz Aynı Noktadayız

• Finlandiya: Öğrenciler ücretsiz besleniyor, kırtasiye devlet tarafından sağlanıyor, öğretmenler saygın ve güvenceli.
• Almanya: Eğitim tamamen ücretsiz, fırsat eşitliği sağlanıyor.
• Kanada: Öğrenci başına düşen yıllık harcama Türkiye’nin iki katı, eğitim materyalleri devlet tarafından sağlanıyor.

Türkiye’de ise siyasi iktidarlar yıllardır eğitimi oyun alanı olarak kullanıyor: Veliyi cezalandırıyor, öğretmeni sömürüyor, çocuğu kaderine terk ediyor. Eğitim, siyasi rant aracı hâline gelmiş durumda.

Politik Taşlamalar: Gerçekler Siyasi Sarayın Gölgesinde

• Milli Eğitim Bakanı, sınıf mevcutları 50’yi bulsa da “kontrol altında” diyor.
• Cumhurbaşkanı seçim zamanları eğitim reformu nutukları atıyor; gerçekte mülakat, sözleşmeli öğretmenlik, kalabalık sınıflar devam ediyor.
• AKP iktidarı, özel okullara teşvik verirken devlet okullarını ihmal ediyor. MHP ise bu politikalara sessiz destek veriyor.
• CHP ve İYİ Parti muhalefette eleştiriyor ama somut ve uygulanabilir reform adımı atmıyor.

Çözüm Çok Basit, İrade Yok

• Mülakat kaldırılmalı, öğretmen güvenceli kadroya alınmalı.
• Eğitim ücretsiz ve herkes için ulaşılabilir hâle getirilmeli.
• Sınıf mevcutları OECD standartlarına düşürülmeli.
• Velilerin cebini boşaltan uygulamalara son verilmeli, tüm eğitim masrafları devlet tarafından karşılanmalı.

Bugün ders zili çaldı ama farkındayız: Sistem böyle devam ettiği sürece, ders zili çalacak, ama çocuklarımızın geleceği siyasetin ve çıkarın pençesinde harcanacak. Türkiye’de eğitim hâlâ bir vaat, velilerin cepleri ise sürekli boşaltılan birer hedef…